Ngày Rằm tháng 7 hay còn được gọi là ngày "Xá tội vong nhân" hoặc "cúng cô hồn", "cúng thí thực" (tặng thức ăn). Vì vậy, dân gian hay gọi nôm na tháng 7 âm lịch là "tháng cô hồn". Cúng Rằm tháng 7 đẹp nhất được xem là ngày 15/7 Âm lịch. Trong ngày này có thể thuận lợi cầu tài, xuất hành và đạt được nhiều may mắn.
Theo truyền thuyết, vào ngày 2 - 14/7 Âm lịch, Diêm Vương sẽ ra lệnh mở cửa cho các linh hồn được đi lại tự do.Theo truyền thống, lễ cúng cô hồn thường được thực hiện từ mùng 2 đến trước 12h ngày 15 tháng 7 âm lịch, nhưng phổ biến nhất là ngày 14 âm lịch. Nhiều gia đình nhân dịp cúng Rằm tháng 7 thì cũng làm luôn mâm cúng cô hồn. Đây cũng là ngày lễ Vu Lan báo hiếu, mang ý nghĩa lớn về tâm linh và nhân đạo.
Tuy nhiên, nhiều gia đình và cửa hàng, công ty còn lựa chọn mùng 2, mùng 7, mùng 10 hoặc 12, 14 tháng 7 âm để tránh trùng ngày cao điểm, đồng thời thuận tiện cho việc bày lễ. Quan niệm dân gian cho rằng, lễ cúng vào ban ngày từ mùng 2 trở đi sẽ giúp "phát lộc" cho việc kinh doanh, buôn bán.
Lễ vật cúng cô hồn, chúng sinh
Người Việt rất coi trọng các nghi lễ cúng bái với quan niệm "có thờ có thiêng, có kiêng có lành". Lễ cúng cô hồn cũng không nằm ngoài quy luật đó, luôn được tiến hành một cách cẩn thận và trang nghiêm. Mâm cúng cô hồn cần chuẩn bị như sau:
- Muối gạo (1 đĩa).
- Cháo trắng nấu loãng (12 chén nhỏ), hay là cơm vắt: 3 vắt.
- 12 cục đường thẻ.
- Giấy áo, giấy tiền vàng bạc. Trong đó, tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ. Khi rải tiền vàng ra mâm cúng phải để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương.
- Bắp rang, khoai lang, ngô, sắn luộc...
- Mía (để nguyên vỏ và chặt tùng khúc nhỏ độ 15 cm).
- Bánh, kẹo, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá).
- Nước: 3 ly nhỏ, 3 cây nhang, 2 ngọn nến nhỏ.
Lễ cúng cô hồn được đặt trước cửa nhà, cúng ngoài trời chứ không cúng trong nhà. Sau khi cúng xong, các vật phẩm cũng không đem vào nhà mà đốt vàng mã ngay tại chỗ. Rải đĩa muối, gạo ra tám hướng.
Văn khấn cúng cô hồn đầy đủ nhất
Dưới đây là bài văn khấn cúng cô hồn, chúng sinh theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương
Con lạy Đức Phật Di Đà
Con lạy Bồ Tát Quan Âm
Con lạy Táo Phủ Thần quân Chinh thần
Tiết tháng 7 sắp thu phân
Ngày rằm xá tội vong nhân hải hà
Âm cung mở cửa ngục ra
Vong linh không cửa không nhà
Đại Thánh Khảo giáo - A Nan Đà Tôn giả
Tiếp chúng sinh không mả, không mồ bốn phương
Gốc cây xó chợ đầu đường
Không nơi nương tựa đêm ngày lang thang
Quanh năm đói rét cơ hàn
Không manh áo mỏng - che làn heo may
Cô hồn năm bắc đông tây
Trẻ già trai gái về đây hợp đoàn
Nay nghe tín chủ thỉnh mời
Lai lâm nhận hưởng mọi lời trước sau
Cơm canh cháo nẻ trầu cau
Tiền vàng quần áo đủ màu đỏ xanh
Gạo muối quả thực hoa đăng
Mang theo một chút để dành ngày mai
Phù hộ tín chủ lộc tài
An khang thịnh vượng hòa hài gia trung
Nhớ ngày xá tội vong nhân
Lại về tín chủ thành tâm thỉnh mời
Bây giờ nhận hưởng xong rồi
Dắt nhau già trẻ về nơi âm phần
Tín chủ thiêu hóa kim ngân
Cùng với quần áo đã được phân chia
Kính cáo Tôn thần
Chứng minh công đức
Cho tín chủ con
Tên là:………………………………
Vợ/Chồng:…………………………
Con trai:……………………………
Con gái:…………………………….
Ngụ tại:……………………………..